Το ναυάγιο του «Ηράκλειον» είναι εκείνο που άλλαξε τους κανόνες ναυσιπλοΐας και που ήταν η αφορμή για να «στηθεί» ο θάλαμος επιχειρήσεων στο υπουργείο Ναυτιλίας και να θεσμοθετηθεί το απαγορευτικό απόπλου για τα επιβατηγά
Είναι το δεύτερο πιο πολύνεκρο ναυάγιο που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα (μετά το «Χειμάρρα» το 1947 με τους 383 νεκρούς) και είναι το τελευταίο με τόσες πολλές ανθρώπινες ψυχές χαμένες οι οποίες «θυσιάστηκαν» προκειμένου από εκείνο το σημείο και έπειτα θεσπίστηκαν εκείνοι οι κανόνες που θα έκαναν πιο ασφαλείς τις θαλάσσιες μεταφορές στην Ελλάδα.
«SOS, από Ηράκλειον, στίγμα μας 36° 52' B., 24° 08 A., Βυθιζόμεθα». Ήταν 02.06 το ξημέρωμα, μιας ημέρας σαν τη σημερινή, της 8ης Δεκεμβρίου 1966 όταν επιβατηγό - οχηματαγωγό «Ηράκλειον» βυθίστηκε στη θαλάσσια περιοχή της Φαλκονέρας στο Μυρτώο Πέλαγος.
Το χρονικό της τραγωδίας και το μοιραίο φορτηγό ψυγείο
Tο μοιραίο βράδυ οι καιρικές συνθήκες ήταν πολύ άσχημες, με τους ανέμους να φτάνουν ακόμα και τα 9 μποφόρ.Το πλοίο απέπλευσε από την Σούδα της Κρήτης για Πειραιά στις 7:20 το βράδυ της 7ης Δεκεμβρίου μεταφέροντας 206 επιβάτες και 65μελες πλήρωμα. Ήταν να αποπλεύσει 20 λεπτά νωρίτερα αλλά καθυστέρησε για να φορτωθεί (παρά τις αρχικές αντιρρήσεις του λιμενάρχη που το θεώρησε επικίνδυνο) ένα φορτηγό ψυγείο 25 τόνων που μετέφερε πορτοκάλια! Το φορτηγό φορτώθηκε βιαστικά και αυτό ήταν μοιραίο.
Στις 2 τα ξημερώματα το πλοίο είχε φτάσει κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα. Στα όρια του Κρητικού με το Μυρτώο πέλαγος. Στο σημείο που «συναντιούνται τα νερά» και «έχει πάντα θάλασσα» όπως λένε όσοι ακόμα και σήμερα ταξιδεύουν από την Κρήτη στην Αθήνα και το αντίστροφο. Έτσι και εκείνο το βράδυ. Μέσα σε υψηλό κυματισμό με συνεχείς διατοιχισμούς το φορτηγό ψυγείο άρχισε να κινείται και να προσκρούει στους πλευρικούς καταπέλτες εκ των οποίων ο ένας, είτε γιατί δεν είχε ασφαλισθεί με τους πείρους είτε γιατί αυτό είχε γίνει πλημμελώς άνοιξε.
Από τον πλευρικό καταπέλτη που υποχώρησε, το φορτηγό ψυγείο έπεσε στη θάλασσα η οποία και κατέκλυσε στη συνέχεια όλο τον χώρο των οχημάτων. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες μέσα σε λιγότερο από πέντε λεπτά το πλοίο βυθίστηκε με την πλώρη σε βάθος περίπου 600-800 μέτρων. Συνολικά 224 άνθρωποι πέθαναν και αυτός είναι ο επίσημος αριθμός καθώς πάντα υπήρχε η αίσθηση και ο φόβος πως οι νεκροί ήταν περισσότεροι αφού πολλοί δεν καταγράφονταν ή είχαν μπει χωρίς εισιτήριο. Καπετάνιος του πλοίου ήταν ο Εμμανουήλ Βερνίκος που αν και ήταν ο πρώτος που έπεσε στη θάλασσα φέροντας σωσίβιο, όπως είπαν οι διασωθέντες αξιωματικοί, ποτέ δε βρέθηκε ο ίδιος ή το πτώμα του.
Το ναυάγιο που άλλαξε τα πάντα
Σύμφωνα με το πόρισμα, η βύθιση του πλοίου, σύμφωνα με τους ειδικούς, υπήρξε ακαριαία, λόγω παραλείψεων στους όρους ασφαλείας: κακή φόρτωση των αυτοκινήτων, ελλιπής κατασκευή του συστήματος ασφάλειας της «μπουκαπόρτας», έλλειψη συστήματος εκροής των εισερχομένων υδάτων και υψηλή ταχύτητα του πλοίου πάρα τη θαλασσοταραχή, για τη διατήρηση της φήμης του ως του ταχύτερου οχηματαγωγού της γραμμής Κρήτης.
Το ναυάγιο του «Ηράκλειον» αφύπνισε το ελληνικό κράτος, που προχώρησε στη δημιουργία του θαλάμου επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και τη θεσμοθέτηση του απαγορευτικού απόπλου για τα επιβατηγά πλοία.
Η δίκη για την τραγωδία έγινε στο Κακουργιοδικείο Πειραιά. Στο εδώλιο κάθισαν τέσσερα στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρίας. Η απόφαση βγήκε στις 21 Μαρτίου του 1968. Με ποινές φυλάκισης από πέντε ως και επτά έτη τιμωρήθηκαν ο εκ των ιδιοκτητών του «Ηράκλειον» Xαράλαμπος Τυπάλδος, ο διευθυντής της εταιρείας Παναγιώτης Κόκκινος και δύο αξιωματικοί του πλοίου. Οι ποινές ξεσήκωσαν αντιδράσεις από την πλευρά των συγγενών, οι οποίοι τις θεώρησαν πολύ επιεικείς.
Το ναυάγιο προκάλεσε την κατάρρευση της Typaldos Lines, που κυριαρχούσε τότε στην εγχώρια ακτοπλοΐα, ενώ μπήκαν οι πρώτες ιδέες για τη δημιουργία των Ναυτιλιακών Εταιρειών Λαϊκής Βάσης.
Πηγή: reader.gr
