Συμπληρώνονται φέτος 100 χρόνια από τότε που οι τουρκικές ορδές ισοπέδωσαν οτιδήποτε υπήρχε ελληνικό στην Μικρά Ασία. Εξαφάνισαν χιλιάδες Έλληνες, καταπάτησαν ιδέες και βεβήλωσαν ιερά και όσια της Φυλής μας. Και το αίμα αθώων Ελλήνων πότισε πλουσιοπάροχα τη γη της Μικράς Ασίας, από τα παράλια της ως τον Σαγγάριο.
Λόγω ατυχούς συγκυρίας ο στρατός μας αναγκάστηκε την τελευταία στιγμή, και ενώ ήταν έτοιμος να κυριεύσει τη πρωτεύουσα της Τουρκιάς, Άγκυρα, να οπισθοχωρήσει. Αυτή ήταν η μοιραία αρχή του τέλους της φρικώδους καταστροφής. Ο στρατός μας μέσα σε λίγες μέρες τόλμησε να προχωρήσει ως τα βάθη της Αλμυράς ερήμου. Ένας άθλος μοναδικός για τους Έλληνες. Το εκτεταμένο μέτωπο υπερέβαινε σε βάθος το 500 χλμ και βάθος τα 200 χλμ. Στις 13 Αυγούστου 1922 άρχισε η επίθεση των Τούρκων και στις 27 Αυγούστου Ελλάδα δεν υπήρχε στην πρωτεύουσα της Ιωνίας, τη Σμύρνη.
Μετά την αποτυχία του στρατού οι Έλληνες αφήνουν κατά χιλιάδες τις εστίες των προγόνων τους. Πανικόβλητοι και καταδιωκόμενοι από Τσέτες φεύγουν για τη μητέρα Ελλάδα ώστε να βρουν προστασία.
Ανάμεσα στις περιοχές που υποδέχθηκαν πρόσφυγες ήταν η Πάρος. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στην Παροικιά, ανατολικά του λιμανιού, στο λεγόμενο Συνοικισμό. Στη συνοικία αυτή που τότε ήταν γνωστή με το όνομα Προσφυγικά, οι Μικρασιάτες στέγασαν τα νέα τους όνειρα.
Αρκετοί από αυτούς προωθήθηκαν στην Νάουσσα, στα Μάρμαρα, στη Μάρπησσα, στις Λεύκες και στην Αγκαιριά. Ορισμένοι παρέμειναν προσωρινά στο νησί μας και εν συνεχεία προωθήθηκαν προς την Ξάνθη και τις Σέρρες. Αυτό έγινε κυρίως από τότε που σταμάτησαν να βγαίνουν καπνά και δεν απέδιδε ο τόπος μας για να μπορέσουν να ζήσουν.
Τα επώνυμα των Μικρασιατών που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην Πάρο αλλά και όσα ξεχάστηκαν επειδή οι κάτοικοι τους ζουν σε άλλα μέρη της Ελλάδας, είναι τα εξής:
Παροικιά: Αβτζηγιάννης, Αμοριανός, Βαζουράκης, Επιτροπάκης, Θεοχαρίδης, Καραντζάς, Καλαντζής, Καλαλές, Κλαδάκης, Κουπελίδης, Κουτσουράκης, Κυπραίος, Λαγός, Ξινός Χαραλάμπους, Χατζηπέτρος.
Νάουσα: Αϊβαλιώτης, Αβιτζής, Βαλαγιώργης, Βασγιουρούκης, Βουράκης, Βορειάδης, Γιαβάσης, Βαλούρδος, Βουγιούκας, Δαβίδ, Δελάζαρης, Δρόσος, Ιωακειμίδης, Κυπριτζόγλου, Κουτσομήτρος, Κώτσας, Κολαλής, Κολαράς, Κόλιας, Κουτσός, Κλαδάκης, Κωσταράς, Μιχάλογλου, Μαγνησιώτης, Μωραΐτης, Μανίμογλους, Μαγγούρος, Μυλούτσος, Ουρκέρογλου, Παρίσογλου, Σκορδούλης, Σμυρναίος, Σχοινάς, Σπύρογλους, Τσαλίκης, Χατζήτζογλου, Χατζημιχαήλ, Χατζηκυριάκος, Χατζηαναγνώστου, Χατζηιατρουδάκης, Χατζηκωστάκης, Χρυσοφός, Χαραλάμπους, Χαζτηλερίου, Χατζησπύρου κ.α.
Λεύκες: Βαξεβανίδης, Δρόσος, Μπαμιαντζής, Πατράνης, Σεβαστός
Μάρπησσα: Μαχλάς, Σγαρδέλης, Παπάζογλου
Μάρμαρα: Ασλάνης, Γιαουρτάς, Κολιάς, Κασίδογλους, Μπατζάκης, Μαγνήσαλης, Παπάζογλους, Πουλάκης, Φραγκούλης, Λελούδας, Γραμματικόπουλος, Σγαρδέλης.
ΥΓ: Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο τεύχος Μαρτίου των "Παριανών" από τον γνωστό συντοπίτη μας, μέγα ιστοριοδίφη και συγγραφέα Νίκο Χρ. Αλιπράντη.
