Η ζωή και το έργο του παριανού Αγίου Ιωσήφ του Ησυχαστή (Video)
Όλοι μας γνωρίζουμε τους τοπικούς μας αγίους και συγκεκριμένα τον Άγιο Αρσένιο τον Πάριο, τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο και φυσικά την Αγία Θεοκτίστη. Ποιος όμως γνωρίζει τον Άγιο Ιωσήφ τον Ησυχαστή και Σπηλιώτη ; Δυστυχώς, μέχρι οι Λεύκες να τιμήσουν τον «δικό τους» άγιο, πολλοί (συμπεριλαμβανομένου του γράφοντος) δεν γνωρίζαμε ούτε για το έργο ούτε για τη ζωή του. Σε αυτό ,ίσως, συνετέλεσε και η αρκετά πρόσφατη αγιοποίηση του μοναχού Ιωσήφ, καθώς αυτή πραγματοποιήθηκε μόλις στις 9 Μαρτίου του 2020.
Ο Άγιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής και Σπηλαιώτης (κατά κόσμον Φραγκίσκος Κόττης) γεννήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1897 στις Λεύκες. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Μαρία Κόττη, και ήταν ο τρίτος κατά σειρά από τα επτά παιδιά της οικογένειάς του. Ο μικρός Φραγκίσκος, ορφάνεψε πολύ νωρίς από πατέρα κι έτσι η μητέρα του Μαρία ανέλαβε την προστασία όλης της οικογένειας. Ως την εφηβική του ηλικία παρέμεινε στο χωριό, βοηθώντας τη μητέρα του και την οικογένειά του σε διάφορες εργασίες ως προς το ζην. Σχολείο φοίτησε ως τη Β' (ή κατά άλλους Δ') Δημοτικού. Υπηρέτησε τη θητεία του στο Πολεμικό Ναυτικό κι έπειτα σε ηλικία 23 ετών περίπου, αναχώρησε από την Πάρο για τον Πειραιά, όπου εργάστηκε ως μικροπωλητής σε Πειραιά και Αθήνα. Εξαιτίας της ελλιπούς μόρφωσής του, άρχισε από μόνος του να διαβάζει βίους αγίων και ασκητών, που του προκάλεσαν ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Αυτό τον ενθουσιασμό του, τον εξάσκησε ιδιαίτερα στα βουνά της ακατοίκητης τότε Πεντέλης, όπου ξενυχτούσε με προσευχή σε σπηλιές ή και πάνω σε δένδρα, όπως συνήθιζαν οι παλαιοί ασκητές. Έπειτα, πήρε την απόφαση να κατευθυνθεί προς το Άγιον Όρος για να μονάσει.
Μοναστικός Βίος
Ο πρώτος σταθμός του, το έτος 1921, ήταν η περιοχή Κατουνάκια του Αγίου Όρους. Γνώρισε την αδελφότητα των Δανιηλαίων και έμεινε για ένα διάστημα στη Σκήτη τους. Αποχώρησε με την ευχή του Γέροντος Δανιήλ, διότι επιθυμούσε την υπέρμετρη άσκηση και την απομόνωση με σκοπό τη νοερά προσευχή. Έναν χρόνο αφότου ήρθε στο Άγιον Όρος, την ημέρα της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, που γιορτάζεται στην κορυφή του όρους Άθω, στο ομώνυμο εκκλησάκι, γνώρισε τον μετέπειτα πιστό συνασκητή του, τον πατέρα Αρσένιο, που ήταν ήδη μεγαλόσχημος μοναχός.
Στις 31 Αυγούστου 1925 σε ηλικία 28 ετών έλαβε το μοναχικό σχήμα. Η κουρά του έγινε στη Βίγλα, στο σπήλαιο του Αγίου Αθανασίου, παίρνοντας το όνομα Ιωσήφ. Στα μέσα του 1928 αποφάσισαν να μεταβούν σε πιο ορεινή και απομακρυσμένη περιοχή στην Σκήτη του Αγίου Βασιλείου. Έπειτα από δέκα περίπου χρόνια σκληρής πνευματικής άσκησης, νηστείας και προσευχής με τον π. Αρσένιο, καθώς και με πολλές εμπειρίες της θείας Χάριτος, ο μοναχός Ιωσήφ δέχτηκε να αναλάβει συνοδεία και να γίνει πνευματικός οδηγός, όποιων μοναχών θα τον ακολουθούσαν.
Τον Ιανουάριο του 1938, η μικρή συνοδεία μετέβη στην Ιερά Σκήτη της Μικράς Αγίας Άννας, όπου και εγκαταστάθηκε μέσα σε σπηλιές κοντά σε ένα εκκλησάκι του Τιμίου Προδρόμου, που το έχτισαν οι ίδιοι. Πρώτος υποτακτικός του κατά την παραμονή της συνοδείας στην Μικραγιάννα, ήταν ο Κύπριος μοναχός Σωφρόνιος, ο οποίος κατά τη μεγαλόσχημη κουρά του πήρε το όνομα Ιωσήφ και διετέλεσε αργότερα Γέροντας της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους μέχρι και την κοίμησή του, την 1η Ιουλίου 2009. Επίσης, μέλος της συνοδείας ήταν ο πατήρ Εφραίμ, ο μετέπειτα Γέροντας Εφραίμ και Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους και νυν ιδρυτής άνω των 19 μοναστηριών στις Η.Π.Α. και στον Καναδά. Το 1953, η συνοδεία του μακαριστού Γέροντα Ιωσήφ εγκαταστάθηκε στη Νέα Σκήτη του Άθω, η οποία αποτέλεσε και τον τελευταίο σταθμό της επίγειας ζωής του.
Ο Γέροντας Ιωσήφ κοιμήθηκε στις 28 Αυγούστου του 1959 (15 Αυγούστου με το Ιουλιανό Ημερολόγιο που ακολουθεί το Άγιον Όρος) , στη Νέα Σκήτη του Άθω, στην ιερά καλύβη Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Η υγεία του κλονισμένη από τους υπεράνθρωπους αγώνες και την υπέρμετρη άσκηση, οδήγησε σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Έναν μήνα πριν την κοίμησή του, είχε πληροφορηθεί τον ακριβή χρόνο από την ίδια την Παναγία. Στις 14 Αυγούστου παρακολούθησε την ιερή αγρυπνία προς τιμήν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, μετέλαβε τα Άχραντα Μυστήρια και μετά το τέλος της ακολουθίας άφησε την τελευταία του πνοή.
Ο τάφος του βρίσκεται σε εκκλησάκι στη Νέα Σκήτη Αγίου Όρους, κοντά στον Πύργο της Σκήτης. Η Τίμια Κάρα του φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου στην Αριζόνα των Η.Π.Α.
Η ζωή και η πνευματική παρακαταθήκη του παρουσιάζεται σε ντοκιμαντέρ με τίτλο «Γέροντας Ιωσήφ, ο Ησυχαστής», την ευθύνη για την παραγωγή, το σενάριο και την επιμέλεια του οποίου είχε η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου. Το ντοκιμαντέρ απέσπασε στο φεστιβάλ LGFF στο Λονδίνο τέσσερις διακρίσεις από την κριτική επιτροπή.
Πηγές: Βιβλίο του Γεώργιου Τριαντάφυλλου «Ο Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής, Ο Νηπτικός Πατήρ και Διδάσκαλος»
Δείτε το βραβευμένο ντοκιμαντέρ: