Σαν Σήμερα: Ο Χαρίλαος Τρικούπης στην πολιτική ζωή της Ελλάδας με ένα πύρινο άρθρο: «Τις πταίει;»...
Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 29 Ιουνίου του 1874, όταν η εφημερίδα «Καιροί» δημοσιεύουν άρθρο υπογεγραμμένο από τον Χαρίλαο Τρικούπη με τον θρυλικό πλεόν τίτλο: «Τις πταίει».
Στο άρθρο εκείνο ο Τρικούπης αναλύοντας την πολιτική κρίση που διέρχεται η Ελλάδα, καταδεικνύει ως υπαίτιο τον βασιλιά Γεώργιο Α’· κατηγορούσε τον Βασιλιά, επειδή μετά την πτώση της κυβέρνησης Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, εξαιτίας των Λαυρεωτικών, είχε χρίσει κυβέρνηση εκείνη του Βούλγαρη που ήταν μειοψηφίας.
Την επομένη κιόλας ημέρα, ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά του εκδότη των «Καιρών», Πέτρου Κανελλίδη, ενώ ο Τρικούπης ανακρίθηκε και προφυλακίστηκε για μια ημέρα· αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση και δύο εβδομάδες μετά απαλλάχθηκε με βούλευμα Πλημμελειοδικών. Ο Εισαγγελέας άσκησε ανακοπή, όμως οι Εφέτες απάλλαξαν οριστικά τον Τρικούπη με νέο βούλευμα.
Έγραφε ο Τρικούπης ανάμεσε σε πολλά: «Τις πταίει; Αφ΄ ότου κατά το 1868 εγκαθιδρύθη η αρχή των κυβερνήσεων της μειοψηφίας, παν νέον βήμα της εξουσίας μαρτυρεί περί του σκοπού, εις ον αύτη αποβλέπει. […] Το έθνος δεν πταίει… Μετά τα παθήματα του παρελθόντος, τίθεται εκ νέου εις το έθνος το δίλημμα της υποταγής εις την αυθαιρεσίαν ή της επαναστάσεως, είναι το έθνος καταδικαστέον διότι δεν σπεύδει ν’ αποδεχθεί το δεύτερον; […] »… Ενόσω η βασιλεία προσφέρει την εξουσίαν, την διάλυσιν της Βουλής και τας επεμβάσεις ως βραβείον εις τας εν τη Βουλή μειοψηφίας, θα πολλαπλασιάζονται επ’ άπειρον οι μνηστήρες της αρχής. Αφού διά της διαστροφής του Συντάγματος και της εικονικότητος της Βουλής κυβερνάται πράγματι η Ελλάς ως μοναρχία απόλυτος, επόμενον ήτο να καταστώσι και οι πολιτευόμενοι οίους τους διαπλάττει το νόθον καθεστώς…». Το άρθρο ήταν ανυπόγραφο και προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στους Αθηναίους. «Μόνον ο Τρικούπης θα ηδύνατο να καταφερθεί εναντίον των χειρισμών του βασιλέως», επισήμαναν οι επαΐοντες και είχαν δίκιο.
Ο Χαρίλαος Τρικούπης, μετά εκείνο άρθρο του δημοσίευσε και δεύτερο στις 9 Ιουλίου του 1874 με τον τίτλο «Παρελθόν και Ενεστώς», με το οποίο έθετε ως δόγμα της Βουλής τη «δεδηλωμένη» (εμπιστοσύνη) της Βουλής, που αργότερα και καθιερώθηκε ως «αρχή της δεδηλωμένης». Και παρ’ όλα αυτά τον Απρίλιο του 1875, πήρε εντολή από τον Βασιλιά να σχηματίσει κυβέρνηση, διαλύοντας τη Βουλή και τη διενέργεια στη συνέχεια εκλογών.
Και ο σατυρικός ποιητής Γεώργιος Σουρής περιέγραψε την κατάσταση: «Και ήτο για το Σύνταγμα παντού συνομιλία, και ο Τρικούπης έγραψε πως πταίει η βασιλεία, Και είδε ο Γεώργιος πως του 'γιναν κουνούπι και δυό βεντούζες έβαλε στο Σύνταγμα κοφτές, κι εκάθησε στο θρόνο του και είπε στον Τρικούπη «έλα λοιπόν να κυβερνάς εσύ οπού δεν φταίς!»…