Αντίστροφα μετρά ο χρόνος μέχρι τη διεξαγωγή των 60ων εκλογών στις ΗΠΑ, στις 5 Νοεμβρίου, που θα κρίνουν τον πρόεδρο της Αμερικής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, από τις 20 Ιανουαρίου 2024 (ημέρα ανάληψης καθηκόντων) έως τις 20 Ιανουαρίου του 2028. Οι δύο μονομάχοι, η Κάμαλα Χάρις με το στρατόπεδο των Δημοκρατικών και ο Ντόναλντ Τραμπ με των Ρεπουμπλικανών, έχουν μπει στην τελική ευθεία, με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να προδίδουν εικόνα θρίλερ καθώς η διαφορά ανάμεσα στους δύο κυμαίνεται γύρω στη μονάδα ενώ δύσκολη θα είναι η μάχη και στις πολιτείες-κλειδιά.
Όσον αφορά στο αμερικανικό εκλογικό σύστημα, σημειώνεται ότι κάθε δύο χρόνια γίνονται εκλογές για τους 435 βουλευτές της Βουλής των Αντιπροσώπων (το ένα νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ με 2ετή θητεία) και για το 1/3 των συνολικά 100 Γερουσιαστών της Γερουσίας (το δεύτερο νομοθετικό σώμα – 50 πολιτείες από 2 Γερουσιαστές η κάθε μία) οι οποίοι έχουν 6ετή θητεία αλλά κάθε 2 χρόνια γίνονται εκλογές για το ένα τρίτο του συνόλου τους.
Έτσι την ίδια ημέρα 5 Νοεμβρίου οι Αμερικανοί εκτός από πρόεδρο θα ψηφίσουν και για τους 435 βουλευτές της Βουλής των Αντιπροσώπων και για το 1/3 των 100 Γερουσιαστών, δηλαδή για 34. Η διάσπαση της εξουσίας σε πολλά σώματα αποτρέπει τον κίνδυνο κάποιος πολιτικός ή κάποιο κόμμα να αποκτήσει τόση δύναμη ώστε να επιβληθεί δικτατορικά στους πολίτες.
Έτσι το Σύνταγμα προβλέπει ότι οι υποψήφιοι των κομμάτων που θα συναγωνιστούν για την προεδρία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχουν την συνεχή στήριξη των οπαδών του κόμματός τους.
Γιατί οι εκλογές γίνονται πάντα Τρίτη;
Οι αμερικανικές εκλογές, μία από τις σημαντικότερες πολιτικές διαδικασίες στον κόσμο, πραγματοποιούνται κάθε τέσσερα χρόνια για την ανάδειξη του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών είναι πάντοτε η πρώτη Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, δηλαδή, το 2024, οι εκλογές θα γίνουν την Τρίτη 5 Νοεμβρίου.
Είναι μια παράδοση από το 1845. Ο λόγος είναι η δυσκολία που υπήρχε παλαιά στις μετακινήσεις. Στα μέσα του 19ου αιώνα, οι ΗΠΑ ήταν κυρίως έθνος αγροτών. Το Σάββατο ήταν εργάσιμη ημέρα στο αγρόκτημα, την Κυριακή ο κόσμος πήγαινε στην εκκλησία οπότε ούτε λόγος για μετακίνηση και η Τετάρτη ήταν ημέρα της εμποροπανήγυρης. Διάλεξαν λοιπόν την Τρίτη, ώστε να υπάρχει χρόνος (από τη Δευτέρα) για να ταξιδέψουν οι ψηφοφόροι μέχρι τα απομακρυσμένα εκλογικά τμήματα.
Σημαντικό κομμάτι της προεκλογικής εκστρατείας είναι οι τηλεοπτικές μονομαχίες των υποψηφίων, τα λεγόμενα ντιμπέιτ. Το 1984 ο πρόεδρος Ρίγκαν δεν έφερε καθόλου καλά αποτελέσματα στο ντιμπέιτ και παρ’ όλα αυτά κέρδισε τις εκλογές με σχεδόν 60%. Αντίθετα το 1988 ο Ελληνοαμερικανός Μάικ Δουκάκης θεωρείται πως αυτοκτόνησε πολιτικά όταν σε ερώτηση για το πώς θα αντιδρούσε αν βίαζαν τη γυναίκα του απάντησε μάλλον ψυχρά, χωρίς συναίσθημα, χάνοντας έτσι πολλούς ψηφοφόρους.
Πώς γίνονται οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ
Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ βασίζεται στο εκλεκτορικό σώμα (Electoral College). Οι πολίτες ψηφίζουν εκλέκτορες, οι οποίοι με τη σειρά τους ψηφίζουν για τον πρόεδρο. Για να κερδίσει ένας υποψήφιος, χρειάζεται να συγκεντρώσει 270 από τους 538 εκλεκτορικούς ψήφους.
Κάθε πολιτεία ανάλογα με τον πληθυσμό της διαθέτει έναν αριθμό εκλεκτόρων. Ο αριθμός αυτός είναι ίσος με τον αριθμό των Γερουσιαστών και των Βουλευτών της πολιτείας. Η πιο πολυπληθής πολιτεία, η Καλιφόρνια, διαθέτει 55 Εκλέκτορες. Ακολουθούν το Τέξας με 38 και η Φλόριντα με 29. Οι πιο αραιοκατοικημένες πολιτείες έχουν τουλάχιστον τρεις μεγάλους εκλέκτορες όπως οι πιο μικρές πολιτείες Αλάσκα και Ντέλαγουερ.
Επίσης οι πολίτες σε περιοχές των ΗΠΑ, όπως το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ, οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι, οι Νήσοι Βόρειες Μαριάνες, Αμερικανική Σαμόα, και οι Αμερικανικές Μικρές Απομονωμένες Νήσοι μπορούν να ψηφίσουν στις προκριματικές εκλογές, αλλά όχι στις προεδρικές εκλογές. Στις προεδρικές εκλογές ψηφίζουν μόνο οι πολιτείες.
Οι υποψήφιοι των αμερικανικών εκλογών 2024
Οι δύο βασικοί υποψήφιοι είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εκπροσωπεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, και η Κάμαλα Χάρις, η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, που διεκδικεί την προεδρία εκ μέρους των Δημοκρατικών, μετά την αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν από την προεδρική κούρσα.
Υπάρχουν επίσης και άλλοι υποψήφιοι, όπως ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος αποχώρησε από τους Δημοκρατικούς και κατεβαίνει ως ανεξάρτητος, και ο Κορνέλ Γουέστ, που εκπροσωπεί το Πράσινο Κόμμα.
Τι διαφορές έχουν οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι;
Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι διαφέρουν σε πολλούς βασικούς τομείς της πολιτικής τους πλατφόρμας, επηρεάζοντας άμεσα τις εκλογές και τις προτεραιότητες που θέτουν ως κόμματα. Οι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν μια πιο ενεργή κυβέρνηση που να παρεμβαίνει στην οικονομία για να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι προωθούν την ατομική ευθύνη και τον περιορισμό της κρατικής παρέμβασης στην αγορά. Για παράδειγμα, οι Δημοκρατικοί τάσσονται υπέρ της καθολικής πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι επικεντρώνονται στη μείωση της φορολογίας και στη μείωση των κρατικών δαπανών.
Επιπλέον, στο κοινωνικό πεδίο, οι Δημοκρατικοί είναι πιο φιλελεύθεροι, προωθώντας δικαιώματα όπως οι γάμοι ομοφυλοφίλων και το δικαίωμα στην άμβλωση, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι συνήθως αντιτίθενται σε τέτοιες πολιτικές, υποστηρίζοντας πιο παραδοσιακές αξίες. Στην εξωτερική πολιτική, οι Δημοκρατικοί τείνουν να προτιμούν τη διπλωματία και τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι υιοθετούν μια πιο εθνικιστική προσέγγιση, επικεντρώνοντας στην ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Τι σημαίνουν τα swing states;
Μια σημαντική πτυχή των αμερικανικών εκλογών είναι οι πολιτείες-κλειδιά ή swing states, όπου οι ψηφοφόροι είναι μοιρασμένοι και το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο. Πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια, η Αριζόνα, και η Τζώρτζια συχνά κρίνουν τον τελικό νικητή. Ακόμη και αν ένας υποψήφιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους συνολικά, μπορεί να χάσει τις εκλογές αν δεν καταφέρει να εξασφαλίσει αρκετές ψήφους από τις συγκεκριμένες πολιτείες, όπως συνέβη με τη Χίλαρι Κλίντον το 2016.
Η σημασία της συμμετοχής
Η συμμετοχή στις εκλογές των ΗΠΑ είναι κρίσιμη. Στις τελευταίες εκλογές του 2020, η συμμετοχή εκτοξεύθηκε στο 66,6%, εν μέρει λόγω της αυξημένης επιστολικής ψήφου εξαιτίας της πανδημίας. Ωστόσο, το 2024, με τους νέους περιορισμούς στην επιστολική ψήφο, η συμμετοχή αναμένεται να μειωθεί, κάτι που ίσως επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα υπέρ του Τραμπ.
Πηγή: protothema.gr
