Ρεπορτάζ για την «άσχημη πλευρά» της, κατά τα άλλα, πανέμορφης Σαντορίνης που είναι ένα από τα νησιά που δέχεται την περισσότερη πίεση λόγω υπερτουρισμού, στην Ελλάδα έκανε το αμερικανικό CNN, αναδεικνύοντας τα προβλήματα.
Όπως αναφέρεται υπάρχει ένα ηφαίστειο που αναμένεται να εκραγεί στη Σαντορίνη, αλλά δεν είναι η παγκοσμίου φήμης Καλντέρα. Τα εκθαμβωτικά ασβεστωμένα σπίτια, οι εκκλησίες με τους γαλάζιους τρούλους, ο γαλάζιος ουρανός και η θάλασσα αυτού του μοναδικά εντυπωσιακού ελληνικού νησιού προσελκύουν 3,4 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, πολύ περισσότερους από τους περίπου 20.000 μόνιμους κατοίκους, σημειώνει το CNN.
«Οι ντόπιοι ενοχλούνται»
Μέχρι και 17.000 επιβάτες κρουαζιερόπλοιων καταφθάνουν στο νησί τις ημέρες αιχμής της υψηλής τουριστικής περιόδου, και κατευθύνονται σε γνωστά σημεία όπως τα Φηρά και η Οία, που είναι γνωστή για τα θεαματικά ηλιοβασιλέματά της.
Και συνεχίζει το ρεπορτάζ: Η Σαντορίνη έχει κερδίσει ακόμη και το παρατσούκλι «νησί του Instagram» εξαιτίας του αφιλτράριστου μεγαλείου της. Τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια και τα μπαλκόνια στα βράχια γεμίζουν από παραθεριστές που θέλουν selfies με το ηλιοβασίλεμα, ενώ οι ντόπιοι ενοχλούνται καθώς κάνουν τις καθημερινές τους δουλειές. Όταν έρχεται το βράδυ, ωστόσο, κάποιοι παραπονιούνται ότι το νησί μετατρέπεται από Times Square σε πόλη - φάντασμα.
Ανώτατο όριο επισκεπτών το 2025
Ο δήμαρχος Σαντορίνης Νίκος Ζώρζος πρότεινε ανώτατο όριο για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων, σε 8.000 ημερησίως. Πρόκειται για μια κίνηση που υποστηρίζεται από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος δήλωσε στο Bloomberg ότι το μέτρο έχει οριστεί για το επόμενο έτος, συνεχίζει το CNN.
Οι διαμαρτυρίες κατά του υπερτουρισμού αποτέλεσαν σημείο πολιτικής ανάφλεξης στην Ευρώπη αυτό το καλοκαίρι, με διαδηλώσεις στην Ισπανία, την Ολλανδία και όχι μόνο. Την Πέμπτη, η Βενετία περιόρισε το μέγεθος των τουριστικών ομάδων στα 25 άτομα και απαγόρευσε τα μεγάφωνα, έχοντας πρόσφατα δηλώσει ότι το προσωρινό τέλος εισόδου ήταν επιτυχημένο, αποφέροντας στην πόλη έσοδα περίπου 2,64 εκατομμύρια δολάρια.
Ο υπερτουρισμός είναι μια λέξη που ακούγεται πολύ τα τελευταία χρόνια, καθώς οι δημοφιλείς προορισμοί αγωνίζονται να εξισορροπήσουν την ανάγκη τους για χρήματα με την ποιότητα ζωής των κατοίκων τους και τη διατήρηση ενός επιθυμητού και βιώσιμου περιβάλλοντος για όλους. Η Σαντορίνη, δεν έχει απλά πολλούς τουρίστες, αλλά υπερτουρισμό.
«Το νησί είναι άδειο»
«Υπερτουρισμός δεν υπάρχει. Αυτό που βλέπω είναι η έλλειψη δομών», λέει στο CNN Travel ο Gianluca Chimenti, τοπικός τουριστικός πράκτορας και κάτοικος της Σαντορίνης εδώ και 18 χρόνια.
Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι γεμάτα με εικόνες από τον έντονο συνωστισμό στα hot spots του νησιού τις ώρες αιχμής, ο ίδιος αναφέρει πως η εικόνα τον υπόλοιπο χρόνο είναι πολύ διαφορετική.
«Η αλήθεια είναι ότι το νησί είναι άδειο. Αυτή τη στιγμή είναι η χειρότερη εποχή», επισημαίνει.
Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος είναι η περίοδος αιχμής στη Σαντορίνη, αλλά τα κέντρα της πόλης είναι νεκρά μετά τις 9 το βράδυ και τα εστιατόρια και τα ξενοδοχεία δεν πλησιάζουν ούτε κατά διάνοια τη χωρητικότητα, αναφέρει ακόμα ο τουριστικός πράκτορας. Οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων είναι πολύτιμοι και απαραίτητοι, όπως και οι επισκέπτες με μεγαλύτερη παραμονή που έρχονται με πλοίο ή αεροπλάνο.
Στα μέσα έως τα τέλη του 20ου αιώνα, η Σαντορίνη ήταν ακόμα ένα νυσταγμένο ειδυλλιακό τοπίο όπου οι κάτοικοι κυκλοφορούσαν με γαϊδουράκια και καλλιεργούσαν ντομάτες και αμπέλια για το κρασί. Τώρα οι απαρχαιωμένες υποδομές του νησιού δέχονται σοβαρές πιέσεις, με το κεντρικό λιμάνι στα Φηρά να βρίσκεται υπό ιδιαίτερη πίεση.
Αν δεν θέλει κάποιος να περπατήσει πολύ, το τελεφερίκ είναι η μόνη επιλογή για τους επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων να μεταβούν από το παλιό λιμάνι στο κέντρο της πόλης, επισημαίνει ο Chimenti, και «είναι απολύτως φυσιολογικό να έχεις ουρά, αν τα κρουαζιερόπλοια έρχονται όλα μαζί», τονίζει.
«Τα ξενοδοχεία αυτή τη στιγμή βρίσκονται λίγο-πολύ κάτω από το 30% μιας κανονικής σεζόν», υποστηρίζει και λέει ότι και άλλες επιχειρήσεις στο νησί δέχονται παρόμοιο πλήγμα.
«Το πρόβλημα είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν κάτι εντελώς διαφορετικό από την πραγματικότητα», λέει. Ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί τουρίστες θα το επισκεφθούν φέτος τη Σαντορίνη, υπάρχουν και πολλοί άλλοι που αποθαρρύνονται από τη φήμη του υπερπληθυσμού και δεν το σκέφτονται ως προορισμό για όλο το χρόνο για μεγαλύτερης διάρκειας διαμονή.
Ανάγκη για διαφοροποίηση
Η Cruise Lines International Association (CLIA), ένας παγκόσμιος εμπορικός οργανισμός, ανακοίνωσε την 1η Αυγούστου ότι συναντήθηκε με τον υπουργό Ναυτιλίας, Χρήστο Στυλιανίδη, για να συζητήσουν για την κρίση, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης και της αναβάθμισης των λιμενικών υποδομών και υπηρεσιών.
Η «τουριστική μηχανή» της Ελλάδας δεν εντοπίζεται μόνο στη Σαντορίνη. Τα έσοδα του τουρισμού αυξήθηκαν 16% τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, αναφέρει το Reuters, και το 2024 αναμένεται να ξεπεραστεί το περσινό ρεκόρ των 33 εκατομμυρίων αφίξεων.
«Πρόσφατα, η ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα έχει συγκεντρώσει σημαντική προσοχή, ιδιαίτερα όσον αφορά τα νησιά της Σαντορίνης και της Μυκόνου», δήλωσε η Μαρία Δεληγιάννη, περιφερειακή διευθύντρια της CLIA για την Ανατολική Μεσόγειο.
Επιβεβαίωσε επίσης τη δέσμευση των γραμμών κρουαζιέρας για διατήρηση του ανώτατου ορίου επισκεπτών των 8.000 επιβατών και είπε ότι επικρατεί ενδιαφέρον για τη διαφοροποίηση των ελληνικών δρομολογίων, ώστε να «αποσυμφορηθούν» τα πιο δημοφιλή σημεία. Επί του παρόντος, σχεδόν τα δύο τρίτα του τουρισμού κρουαζιέρας στην Ελλάδα πραγματοποιούνται στον Πειραιά, τη Σαντορίνη και τη Μύκονο, σύμφωνα με την CLIA.
«Ήταν μαγευτικά»
Οι ρομαντικές εικόνες της Σαντορίνης που κόβουν την ανάσα την έχουν κάνει το νησί μια εξαιρετικά δημοφιλή επιλογή για γαμήλια ταξίδια και γάμους προορισμού.
Η Katie Haslam από το Rochdale της Αγγλίας πέρασε εκεί το μήνα του μέλιτος τον Ιούλιο, αλλά λέει ότι ο προσεκτικός προγραμματισμός ήταν το κλειδί για να περάσουν εκείνη και ο σύζυγός της, Rob, τις διακοπές των ονείρων τους.
«Δεν θέλαμε να πάμε στα Φηρά γιατί είχαμε διαβάσει ότι είχε πάρα πολύ κόσμο», λέει. Αντ' αυτού επέλεξαν ένα χωριό στην κορυφή του βράχου, μόλις λίγα χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα, και «ήταν καταπληκτικά, υπέροχα και ήσυχα».
Όσο για το περίφημο ηλιοβασίλεμα, το οποίο για πολλούς είναι το ελκυστικό στοιχείο του νησιού και τους κάνει να το επισκεφτούν, δεν πήγαν στο πολυσύχναστο κέντρο αλλά έκατσαν στο μπαλκόνι, κάθε βράδυ στις 8 με ένα μπουκάλι κρασί. «Ήταν μαγευτικά», ανέφερε η τουρίστρια.
